Het is het intrappen van een open deur, maar toch! Het gaat niet goed met de wereldeconomie. Nog onlangs kwam het IMF bij monde van mevrouw Lagarde met alarmerende commentaren naar buiten. Als beleidsmakers niet oppassen en ondoordachte besluiten nemen, dan kan de wereld zomaar in een recessie wegzakken. Een bijzonder punt van aandacht van mevrouw Lagarde waren de Opkomende Markten. Die staan er beroerd voor. Na jaren van nagenoeg ongeremde groei, lijken ze nu terug bij af. De groei zwakt af en de uitstroom van vreemd vermogen neemt onheilspellende vormen aan.
De zorgen van het IMF en mevrouw Lagarde worden breed gedeeld, niet in de laatste plaats door de bankiers van Goldman Sachs. Volgens hen kan het wel eens fundamenteel misgaan! In een recent rapport zetten ze een aantal onrustbarende ontwikkelingen op een rijtje. Ze noemen de zwakker wordende groei van de Opkomende Markten, ze wijzen op de lage prijzen voor commodities en op de mogelijke verhoging van de rente in de VS. Al die zaken vormen in hun ogen een rechtstreekse bedreiging voor het huidig prijsniveau op de internationale financiële markten. Voor hen is dit alles niet minder dan de derde fase in de financiële crisis die begon in 2008.
In 2008 stortte de huizenmarkt in de VS in met alle nare gevolgen van dien. In 2010 landde de schuldencrisis in Europa en nu ziet het er naar uit dat de Opkomende Markten de nieuwe bron van ellende zijn. Zoals gezegd zijn de Opkomende Markten de afgelopen maanden geraakt door een uitstroom van investeringen. Geruchten als zou de rente in de VS omhoog gaan deed beleggers besluiten uit commodities te stappen. Die commodities zijn echter wel de levensader voor de economieën van de Opkomende Markten.
Het instorten van de prijzen voor commodities verbindt de derde fase met de eerste. Toen de huizenmarkt instortte in de VS, zorgde een extreem lage rente voor een sterke groei van de kredietverlening en een dito opbouw van schulden in de Opkomende Markten, in het bijzonder in China. Al die kredieten zijn echter niet steeds verstandig aangewend. Een vertragende economie impliceert dat er problemen ontstaan om de rente en aflossing te betalen. Die vertraging van de groei wordt nog in de hand gewerkt door de transformatie van de Chinese economie van een investering georiënteerde economie naar een consumenten georiënteerde. Er wacht een land als China een lange periode van zeer pijnlijke aanpassingen, aldus Goldman.
Terwijl de Opkomende Markten een periode van lage groei tegemoet lijken te gaan, beginnen centrale bankiers in de ontwikkelde landen steeds nadrukkelijker na te denken om de rente te verhogen. Daardoor gaat het rendement op vellige beleggingen als staatsobligaties omhoog. Dat ontneemt veel beleggers de noodzaak om hun beleggingen naar de Opkomende Markten te brengen. Een risicovolle zoektocht naar rendement is overbodig. Dat maakt het moeilijker voor bedrijven in de Opkomende Markten om zich te herfinancieren of om grote projecten te funden. Uiteindelijk echter is naast de Opkomende markten ook de wereldeconomie het slachtoffer!
Het probleem is, aldus Goldman Sachs, dat de diverse fases in de crisis voortdurend op elkaar ingrijpen. De crisis in de Opkomende Markten vormt een rechtstreekse bedreiging voor het prille herstel in Europa. Eerder deed het oplaaien van de schuldencrisis het herstel in de Verenigde Staten nagenoeg teniet! De huidige derde fase is volgens Goldman Sachs waarschijnlijk ook de laatste. Die zal echter voort etteren totdat ook in de Opkomende Markten alle schulden zijn verwerkt en verliezen genomen. De kosten daarvan zullen hoog zijn, ook voor de rest van de wereld!