Na vier maanden van onderhandelingen is de kogel door de kerk. Het Duitse Bayer neemt voor het lieve sommetje van $ 66 miljard ofwel $ 128 per aandeel het Amerikaanse Monsanto over. Het waarom van de overname is duidelijk. De nieuwe combinatie biedt boeren in alle regio’s van de wereld een one-stop-shop mogelijkheid. Ze kunnen bij de nieuwe gigant terecht voor meer dan 2000 soorten zaden, chemische bestrijdingsmiddelen en waar nodig ook nog eens advies. De nieuwe combinatie moet ook nog eens voor nieuwe innovatieve producten zorgen die het mogelijk maken dat de landbouw ook in 2050 de wereldbevolking kan voeden. Die is dan waarschijnlijk met meer dan 3 miljard toegenomen.
Er zit nog een tweede, meer dwingende logica achter het samengaan. De sector is in beweging en er is een nieuwe consolidatieronde op gang gekomen die het beeld van Agribusiness grondig gaat veranderen. Dow Chemical en DuPont zijn in gesprek over een samengaan en ChemChina heeft vergevorderde plannen om het Zwitserse Syngenta over te nemen. Al deze bewegingen hebben dezelfde achtergrond. Door een reeks van overvloedige oogsten is de prijs van veel gewassen historisch laag. Dat vreet aan de inkomens van boeren, die daarom geneigd zijn minder te investeren in zaden en bestrijdingsmiddelen. Door samen te gaan treedt schaalvergroting op met alle positieve gevolgen van dien. De one-stop-shop benadering moet boeren aan bedrijven binden. Die zullen bereid zijn voor een goed op elkaar afgestemd pakket van zaden en bestrijdingsmiddelen, waardoor de oogst beter wordt, een premie te betalen. Althans zo is de redenering.
Er is in ieder geval veel te halen voor de bedrijven. De markt voor agribusiness zal in 2025
€ 120 miljard waard zijn. De nieuwe combinatie zal daar een groot deel van opeisen. Nu al bedraagt hun gezamenlijke omzet al € 23,1 miljard tegen bijvoorbeeld € 14,8 miljard voor de combinatie ChemChina-Syngenta en € 14,6 miljard voor de mogelijke combinatie Dow-Dupont.
Bayer-Monsanto gaat die markt domineren, zoveel is wel duidelijk. Dat is goed nieuws voor het bedrijf zelf en zijn aandeelhouders, maar dat doet tegelijk veel wenkbrauwen fronsen bij toezichthouders in zulke steden als Brussel en Washington. Daar begint men zich oprecht zorgen te maken over het ontstaan van een markt, waar nog slechts een handvol spelers de dienst uitmaakt. Een van die spelers lijkt dan nog dominanter te worden. Het is de vraag of dit de positie van boeren niet ernstig gaat aantasten en dat zulks uiteindelijk ten koste zal gaan van de belangen van consumenten.
Van de zijde van de toezichthouders is er vooralsnog geen eenduidig beleid. In de VS heeft het Committee on Foreign Investment een ‘geen bezwaar’ uitgesproken tegen het samengaan van ChemChina en Syngenta. In Europa denken ze daar toch anders over. Zo hebben ze nog steeds geen groen licht gegeven voor de fusie tussen Dow Chemical en Dupont de Nemours. De verwachting is, dat er in Europa evenmin veel enthousiasme zal bestaan voor de twee andere voorgenomen fusies. De Senaat in de VS lijkt de zorgen van Brussel te gaan delen. Daar is binnenkort een Zitting over de vraag of de huidige consolidatieslag nog wel te verdedigen is, zeker gelet op de gevolgen voor de boeren die feitelijk niets meer te kiezen hebben. De Senaat stelt ook de vraag of het na deze consolidatieronde nog wel mogelijk is voor nieuwkomers om deze markt te betreden.
Als de fusie wereldwijd goedkeuring krijgt, dan zullen er waarschijnlijk de nodige bedrijfsonderdelen in de verkoop gedaan moeten worden om te voorkomen dat de nieuwe combinatie te dominant wordt op sommige deelmarkten. Critici wijzen erop, dat boeren in de VS straks alleen nog maar bij Bayer-Monsanto terecht kunnen voor hun katoenzaden. Dat is een zeer onwenselijke situatie. Beleggers lijken er allesbehalve van overtuigd dat de overname er komt. De koers van beide bedrijven reageerde negatief na het bekend worden van het geslaagde bod. Bij de aandeelhouders van Bayer zal de hoge overnameprijs beslist ook een rol gespeeld hebben, maar dat is een ander verhaal.
Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.