Het schier onmogelijke blijkt steeds weer mogelijk. De prijs van een vat Brentolie is door de barrière van $ 35 heen gebroken. Heel even had het er de schijn van dat de oplaaiende ruzie tussen Iran en Saoedi Arabië voor een ommekeer zou zorgen. Na de moord op een Sjiitische geestelijke ging de prijs omhoog naar een niveau van $ 39 per vat. De opleving was van korte duur. Al snel hadden handelaren en beleggers alleen nog maar oog voor het aanhoudend overaanbod.
Dat overaanbod kan nog wel een tijdje blijven bestaan. OPEC heeft het laatste restje schijn van eenheid afgelegd en het is nu ieder voor zich. Elke lidstaat pompt nu zoveel mogelijk olie op en nog dit kwartaal kan Iran zich hierbij aansluiten. Dagelijks worden er minstens 1,5 miljoen vaten teveel opgepompt. Het moment nadert dat alle opslagcapaciteit op het land en op zee gevuld is. Een verdere prijsdaling ligt in het verschiet, aldus Goldman Sachs. Die bank denkt dat de prijs nog zelfs naar $ 20 per vat kan zakken onder de huidige omstandigheden.
Het is echter ook goed mogelijk, dat die omstandigheden anders gaan worden. Dat zal niet in het Midden Oosten het geval zijn. Tenminste, als Iran en Saoedi Arabië niet slaags raken. Het zal eerder in de Verenigde Staten gebeuren. Het is onmiskenbaar dat de schalieproducenten tot dusverre veel veerkrachtiger geweest zijn, dan iemand aan het begin van 2015 voor mogelijk had gehouden. De schalieproductie is in het afgelopen jaar, in scherpe tegenstelling tot de verwachtingen, amper gedaald.
Maar hoe lang kan het merendeel van de producenten nog blijven oppompen nu de prijs per vat alsmaar verder omlaag glijdt? De laatste wallen en dijken dreigen het te gaan begeven. Veel hedging posities beginnen af te lopen. Slechts een enkel bedrijf zoals Pioneer Natural Resources hebben hun olieproductie gehedged zodat de inkomstenstroom ook dit jaar zeker is. Het merendeel van de bedrijven en bedrijfjes heeft dat niet gedaan of niet kunnen doen.
Ook bij het verlagen van de kosten zijn de grote successen minder gemeengoed dan algemeen aangenomen wordt. Een bedrijf als Devon Energy claimt, dat zijn kosten in Bone Spring in het Permian Basin in Texas meer dan 30% gedaald zijn sinds het laatste kwartaal van 2014. Een andere grote producent, EOG, moest toegeven, dat zijn kosten in Eagle Ford, ook in Texas, amper met 10% gedaald waren in dezelfde periode.
Ook voor de productiviteit is het beeld gemengd. In 2015 is volgens de Amerikaanse Energy Information Administration (EIA), een overheidsinstelling, het productievolume met 48% gestegen. Die stijging was aan een combinatie van factoren toe te schrijven. Oudere en minder efficiënte boorplatforms werden eerder stilgelegd en alleen de beste platforms en bronnen bleven actief. Tenslotte, maakte ook de techniek weer stappen voorwaarts! Maar sinds oktober van 2015 stagneert de groei in de twee belangrijkste schalieformaties, in Eagle Ford en in Bakken in Oklahoma. In Bakken is sindsdien de productie met 11% gedaald sinds de piek in juni en in Eagle Ford is de productie zelfs met 30% omlaag gegaan sinds de piek van april van vorig jaar. Alleen in het Permian Basin blijft de productie en de productiviteit nog stijgen. Toch gaat het EIA er alvast maar vanuit, dat de schalieproductie in 2016 zeker met 10% omlaag gaat. Dat zijn bijna 1 miljoen vaten per dag.
Misschien is het EIA wat aan de optimistische kant met zijn schatting van 10%. Bij een prijs van $ 51 per vat was de schaliesector als geheel verlieslatend. Er ging heel wat meer geld het gemiddelde bedrijf uit dan dat er binnen kwam. Noble Energy kwam bijna $ 1 miljard tekort in de eerste negen maanden van 2015. Voor EOG was dat een bedrag van $ 1,9 miljard en voor Hess zelfs bijna $ 2 miljard. Nu de prijs onder $ 40 per vat is gedaald, zal de financiële situatie bij veel schalieproducenten alleen maar nijpender geworden zijn. Een golf van faillissementen lijkt in 2016 onafwendbaar. Alleen die bedrijven ,die in staat zijn tegen werkelijk lage kosten te produceren en die ook nog eens een gezonde balans hebben, zullen overleven. De stille hoop, dat er in de 2de helft van 2016 enig herstel van de prijs zichtbaar wordt, hoeft niet uit de lucht gegrepen te zijn.