Aan het begin van dit jaar leek het een wijsheid van alledag. Rendementen op eersteklas staatsleningen zouden in de loop van 2014 weer gaan stijgen na een decennialange daling. Ondanks alle stelligheid is van een stijging nog steeds geen sprake. Sterker nog, de rentevergoeding op eersteklas staatsobligaties lijkt nog steeds maar een richting te kennen en dat is omlaag. De Duitse Bund heeft al een rentevergoeding van 1,12% aangetikt, 10jaar Nederlandse staat 1,32% en de Amerikaanse treasury is na enige stijging weer gedaald naar 2,45%.
Het is terecht, dat beleggers met meer dan gemiddelde bezorgdheid deze dalende trend volgen. De reële rentevergoeding kan immers zomaar negatief worden als er gecorrigeerd wordt voor inflatie. Een plotselinge correctie en een snelle stijging van de rente kunnen een obligatieportefeuille zware averij doen oplopen! De kans op een plotselinge correctie lijkt echter minimaal. Door de oplopende spanningen in bijvoorbeeld Oekraïne en in mindere mate in het Midden Oosten winnen eersteklas obligaties weer aan belang als veilige haven. En dan zijn er natuurlijk nog de zeeën aan liquiditeiten die de markt overspoelen en daardoor de rentevergoeding laag houden. Tenslotte speelt de wereldwijde zwakke economische groei ook nog een rol. Een lage rentevergoeding is daar het gevolg van.
Natuurlijk lijkt er in de VS en in het Verenigd Koninkrijk sprake van een versnelling van de economische groei, maar het is nog maar de vraag of dat werkelijk zo blijft. De wereld heeft wat dat betreft vaker een valse start meegemaakt. In de praktijk daalt in de VS de rente nog steeds, terwijl de groei aantrekt. Het kan natuurlijk zijn, dat de markt de situatie verkeerd inschat en dat ze alsnog plotseling bij haar positieven komt. Dan kan een stijging het gevolg zijn, maar voorlopig heeft mevrouw Yellen van de Fed de markt de verzekering gegeven dat de rente tot zeker 2016 laag blijft. Bovendien bieden treasuries de belegger nog enkele voordelen. Ze zijn geliefd als onderpand bij derivate beleggingen en geen enkele sovereign wealth fund kan niet of wil niet zonder! Zodoende blijft de vraag altijd op peil!
Voor landen als Duitsland en Japan is er evenmin veel kans, dat de rente snel omhoog zal gaan. In Europa blijft de groei beperkt en dreigt er eerder deflatie dan inflatie. Mocht de ECB het voorbeeld van de Fed gaan volgen en kwistig met liquiditeiten gaan strooien om een Japanscenario van langdurige stagnatie en deflatie te voorkomen, dan zal de rente nog verder gaan dalen. In Japan heeft het stimuleringsprogramma van $ 68 miljard per maand ervoor gezorgd, dat de rente op een zeer laag niveau is blijven steken. Sterker nog, op alle niveaus is de rente sinds april van dit jaar verder omlaag gegaan. Het heeft de Japanse belegger er niet van weerhouden om het eigen schatkistpapier te blijven kopen. Waar een rentestijging vandaan moet komen is voor het moment een compleet raadsel.
Maar de belangrijkste reden, dat de rente op korte termijn niet stijgt, is te vinden in de kelders van veel centrale banken. Ze zijn vaak de grootste opkopers van al die eersteklas obligaties. Centrale banken, zoals de Fed, de Bank of England of de Bank van Japan hebben er geen enkel belang bij, dat de rente gaat oplopen. Ze zouden zich zwaar in het eigen vlees snijden en miljardenverliezen moeten incasseren.